Çocuklarda Obezite ve Fazla Kilo: Nedenleri ve Yönetimi

30.08.2020

Çocukluk çağı obezitesi, çocukları ve ergenleri etkileyen ciddi bir tıbbi durumdur. Obez çocuklar, yaşlarına ve boylarına göre normal kilonun üzerindedir.

Çocukluk çağı obezitesi özellikle rahatsız edicidir çünkü fazla kilo genellikle çocukları bir zamanlar yetişkin sorunları olarak kabul edilen sağlık sorunlarına - diyabet, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol - yoluna sokar. Birçok obez çocuk, özellikle ebeveynlerinden biri veya her ikisi de obezse, obez yetişkinler haline gelir. Çocukluk çağı obezitesi, zayıf benlik saygısı ve depresyona da yol açabilir.

Çocukların fazla kilolu olmalarını önlemek için, ailenin yemek yeme ve egzersiz yapma (hareketli olma) şeklinde ve birlikte nasıl zaman geçireceği konusunda açık seçimler yapması gerekir. Çünkü obezite ailenin yemek alışkanlıkları ve hareketli olup olmaması ile direkt bağlantılıdır. Obez çocukların ailesinde genellikle birkaç obez erişkin bulunmaktadır. Bu nedenle, çocukların sağlıklı yaşam tarzları sürdürmelerine yardımcı olmak, örnek teşkil eden ebeveynlerle başlar. Aile yemek alışkanlığı ve yaşam tarzını değiştirmediği taktirde, çocuk obezitesini önleme veya edavide başarı şansı oldukça düşüktür.

Çocuklar Neden Aşırı Kilolu veya Obez Olur?

Bir kişinin fazla kilolu olmasına birçok şey katkıda bulunur. Diyet alışkanlıkları, egzersiz eksikliği, genetik veya bunların bir kombinasyonu söz konusu olabilir. Bazı durumlarda, çok fazla kilo alımı bir endokrin probleme, genetik sendroma veya iştah açan yahut su ve tuz tutan bazı ilaçlara bağlı olabilir.

Diyet ve Yaşam Tarzı

Düzenli olarak hızlı yiyecekler (hamburger, kızartılmış paketlenmiş ürünler), unlu mamuller ve otomatik satış makinesi atıştırmalıkları gibi yüksek kalorili yiyecekler çocuğunuzun kilo almasına neden olabilir. Şeker ve tatlılar da kilo almaya neden olabilir ve giderek daha fazla kanıt, bazı insanlarda obezitenin suçlusu olarak şekerli içeceklere işaret ediyor.

Yediğimiz şeylerin çoğu hızlı ve kolayca tüketilecek şekilde hazırlanmıştır. Özellikle hamburger gibi, yağ dolu işlenmiş ve önceden paketlenmiş yemekler gençlerin ve çocukların ilgisini çeker. Günlük programlar, sınavlar-etütler o kadar yoğundur ki, daha sağlıklı yemekler veya egzersiz yapmak için çok az zaman kalır. Ayrıca bu hızlı-yiyeceklerin porsiyon boyutları çok büyüktür.

Yetersiz Egzersiz ve Fiziksel Aktivite

Fazla egzersiz yapmayan çocukların kilo alma olasılığı daha yüksektir çünkü çok fazla kalori yakmazlar. Çocuklar dışarıda aktif olarak oynamaktan ziyade, elektronik cihazlarla oyun oynamaya daha fazla zaman harcıyorlar. Günde 4 saatten fazla televizyon izleyen çocukların, 2 saat veya daha az izleyen çocuklara kıyasla fazla kilolu olma olasılığı daha yüksektir. Yatak odasında televizyonu olan çocukların da kilolu olma olasılığı daha yüksektir.

Çoğu çocuk yeterince fiziksel aktivite yapmaz. Daha büyük çocuklar ve gençler, aerobik, kas ve kemik güçlendirici aktiviteler dahil olmak üzere her gün 1 saat veya daha fazla orta veya şiddetli egzersiz yapmalıdır. 2-5 yaş arası çocuklar her gün birkaç kez aktif olarak oynamalıdır.

Genetik Yatkınlık

Genetik, çocukların kilo alımlarında rol oynayabilir. Genlerimiz vücut tipini ve vücudun yağı nasıl depolayıp yaktığını belirlemede etkilidir. Ancak genler tek başına mevcut obezite sıklığındaki artışı açıklayamaz. Hem genler hem de alışkanlıklar bir nesilden diğerine aktarıldığı için, bir ailenin birden fazla üyesi aşırı kilolu olabilir.

Aynı ailedeki insanlar benzer yeme alışkanlıklarına, fiziksel aktivite seviyelerine ve fazla kilolu olmaya yönelik tutumlara sahip olma eğilimindedir. Ebeveynlerden biri veya her ikisi aşırı kilolu veya obezse, çocuğun fazla kilolu olma olasılığı artar.

Psikolojik Faktörler

Kişisel, ebeveyn ve aile stresi bir çocuğun obezite riskini artırabilir. Bazı çocuklar sorunlarla başa çıkmak veya stres gibi duygularla baş etmek veya can sıkıntısıyla mücadele etmek için fazla yemek yer. Ebeveynlerinin de benzer eğilimleri olabilir.

Sosyoekonomik Faktörler

Bazı topluluklardaki insanlar sınırlı kaynaklara ve süpermarketlere sınırlı erişime sahiptir. Sonuç olarak, dondurulmuş yemekler, krakerler ve kurabiyeler gibi çabuk bozulmayan hazır yiyecekler satın alabilirler. Ayrıca, düşük gelirli mahallelerde yaşayan insanlar egzersiz yapmak için güvenli bir yere erişemeyebilir.

Fazla Kilo ve Obezite Nasıl Tanımlanır?

Vücut kitle indeksi (VKİ), bir kişinin vücut yağını tahmin etmek için boy ve kilo ölçümlerini kullanır. Ancak BMI'yi kendi başınıza hesaplamak karmaşık olabilir. Daha kolay bir yol, bir VKİ hesaplayıcısı kullanmaktır. Vücut kitle indeksi kg cinsinden ağırlığın, metre cinsinden boy uzunluğunun karesine bölünmesiyle elde edilir (kg/m2). Yakın zamanda yeniden tanımlanan vücut kitle indeksi kategorileri şunlardır: zayıf <18.5; ideal 18.5-24.9; obez öncesi 25.0-29.9; obez sınıf I 30.0-34.9; obez sınıf II 35.0-39.9; ve obez sınıf III> 40 kg / m2.

Çocuklarda daha güvenilir bir VKİ karşılatırma yöntemi persentil (yüzdelik) değerini çocuk için hesaplayıp karşılaştırma yapmaktır. Standart bir VKİ grafiğinde, 2 ila 19 yaş arası çocuklar dört kategoriden birine girer:

Zayıf çocuk: VKİ 5. persentilin altında,

Normal ağırlık: 5. ve 85. persentilden daha az VKİ,

Aşırı kilolu: 85. ve 95. yüzdelik dilimlerde VKİ,

Obez: 95. persentilde veya üzerinde VKİ,

2 yaşından küçük çocuklar için doktorlar, bir bebeğin kilosunun boyuna kıyasla nasıl olduğunu belirlemek için VKİ yerine uzunluk-ağırlık çizelgeleri kullanır. 95. yüzdelik dilimde veya üzerinde bulunan 2 yaşın altındaki herhangi bir çocuk fazla kilolu olarak kabul edilebilir.

Vücut kitle indeksi, vücut yağının mükemmel bir ölçüsü değildir ve bazı durumlarda yanıltıcı olabilir. Örneğin, kaslı bir kişi fazla kilolu olmadan yüksek bir BMI'ye sahip olabilir (ekstra kas vücut ağırlığına eklenir - ancak şişmanlık değil). Ayrıca, çocukların hızlı büyüdüğü ergenlik döneminde VKİ'yi yorumlamak zor olabilir.

Obeziteden endişeleniyorsanız, çocuğunuzu doktora götürün. Doktor, yeme ve aktivite alışkanlıkları hakkında sorular soracak ve nasıl olumlu değişiklikler yapılacağı konusunda önerilerde bulunacaktır. Doktor ayrıca obezite ile ilişkili bazı tıbbi sorunları araştırmak için kan testleri isteyebilir.

Çocuğunuzun VKİ'sine (veya boyuna göre ağırlık ölçümüne) ve sağlığına bağlı olarak, doktor sizi bir diyetisyene yönlendirebilir.

Obezite Hangi Sağlık Sorunlarına Neden Olabilir?

Obezite, çocukların şimdiki ve gelecekteki sağlık durumlarını etkileyebilecek önemli tıbbi sorunlar açısından riske atar. Bunlar, bir zamanlar yetişkin hastalığı olarak kabul edilen tip 2 diyabet, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol gibi ciddi hastalıklardır. Bu hastalıklar çocuklardaki obezite sıklığının hızlı artışı nedeniyle çocuklarda giderek daha fazla görülmektedir.

Aşırı kilolu ve obez çocuklar da aşağıdaki sorunlar bakımından risk altındadırlar:

Tip 2 diyabet. Bu kronik durum, çocuğun vücudunun şekeri (glikoz) kullanma şeklini etkiler ve çocuklarda obezite yaygın değilken hemen daima erişkinlerde görülürdü. Obezite ve hareketsiz bir yaşam tarzı, tip 2 diyabet riskini artırdığı için, çocuklarada hızla artan obezite sıklığına paralel oalrak erişkin tipi diyabet de giderek daha fazla görülmektedir.

Metabolik sendrom. Metabolik sendrom bileşenleri arasında yüksek tansiyon, yüksek kan şekeri, yüksek trigliseritler, düşük HDL ("iyi") kolesterol ve aşırı abdominal yağ yer alır. Bu koşullar kümesi çocuğunuzu kalp hastalığı, şeker hastalığı veya diğer sağlık sorunları riskiyle karşı karşıya bırakabilir.

Yüksek kolesterol ve yüksek tansiyon. Kötü beslenme, çocuğunuzun bu koşullardan birini veya her ikisini birden geliştirmesine neden olabilir. Bu faktörler, atar damarların daralmasına ve sertleşmesine, muhtemelen yaşamın ilerleyen dönemlerinde kalp krizi veya felce yol açabilen arterlerde plak birikmesine katkıda bulunabilir.

Kemik ve eklem sorunları: Obez çocukların kemiklerinin kırılma olasılığı diğer çocuklardan daha fazladır.

Egzersizi, spor veya herhangi bir fiziksel aktiviteyi zorlaştıran nefes darlığı. Bu durum ayrıca astım belirtilerini daha da kötüleştirebilir veya çocukların astım geliştirmesine neden olabilir.

Huzursuz uyku veya gece tıkayıcı uyku apnesi gibi nefes alma sorunları: Tıkayıcı uyku apnesi, bir çocuğun nefes almasının uyku sırasında tekrar tekrar durduğu ve başladığı potansiyel olarak ciddi bir hastalıktır.

Daha erken ergenliğe girme ve olgunlaşma eğilimi. Fazla kilolu çocuklar, yaşıtlarından daha uzun boylu ve cinsel olarak daha olgun olabilirler. Bu durumda, oldukları kadar yaşlı değil, göründükleri kadar yaşlı davranmaları beklentilerini artırabilir. Fazla kilolu kızların yetişkinlikte düzensiz adet döngüleri ve doğurganlık sorunları olabilir.

Karaciğer ve safra kesesi hastalığı. Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı. Genellikle hiçbir belirti vermeyen bu bozukluk, karaciğerde yağ birikimine neden olur ve karaciğer hasarına yol açabilir.

Çocuklukta gelişen kardiyovasküler risk faktörleri (yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve diyabet dahil) yetişkinlikte kalp hastalığına, kalp yetmezliğine ve felce neden olabilir. Çocuklarda aşırı kilo ve obeziteyi önlemek veya tedavi etmek, yaşlandıkça bu sorunlardan korunmalarına yardımcı olabilir.

Düşük benlik saygısı ve zorbalığa uğramak. Çocuklar, aşırı kilolu akranlarıyla sık sık dalga geçer veya onlara zorbalık yaparlar, veya reddedilebilirler. Bu durum, benlik saygısı kaybına ve bunun sonucunda obez çocuklar artan depresyon riskine maruz kalır. Düşük benlik saygısı, aşırı kilolu bazı çocuklarda depresyona yol açabilen ezici umutsuzluk duyguları oluşturabilir.

Davranış ve öğrenme sorunları. Fazla kilolu çocuklar, normal kilolu çocuklardan daha fazla kaygıya ve daha zayıf sosyal becerilere sahip olma eğilimindedir. Bu sorunlar, fazla kilolu çocukların ya aşırı hareketli olup çevrenin düzenini bozmalarına veya sosyal olarak geri çekilmelerine neden olabilir.

Fazla Kilo ve Obeziteyi Nasıl Önleyebiliriz?

Her yaştan çocuğu sağlıklı bir kiloda tutmanın anahtarı, bütün ailenin ortak bir yaklaşımı benimsemesidir. Sağlıklı beslenin ve obeziteyi bir aile meselesi yapın. Sağlıklı yemekler hazırlamanıza yardım etmelerine izin vererek, çocuklarınızı yemek yapma dahil edin. Market alışverişine giderken yanınızda götürün. Onlara nasıl iyi yemek seçimleri yapacaklarını öğretin.

Çocuğunuz fazla kilolu olma riski altında olsun ya da şu anda sağlıklı bir kiloda olsun, işleri doğru yolda tutmak için bazı önlemler alabilirsiniz:

Yemekleri mümkün olduğunca ailece, bol meyve ve sebze tüketin. Özellikle fast food restoranlarında dışarıda yemeyi sınırlayın ve dışarıda yemek yediğinizde çocuğunuza nasıl daha sağlıklı seçimler yapacağını öğretin.

Çocukları iyi davranışları için ödüllendirmeyin veya kötü davranışları tatlılar veya ikramlarla durdurmaya çalışmayın. Davranışı değiştirmenin başka yollarını bulun.

Çocukları illa tabaklarındakini bitirmeye teşvik etmeyin. Bebekler bile tok olduklarına dair sinyal göndermek için biberon veya göğüsten uzaklaşır. Çocuklar tatmin olmuşsa, onları yemeye devam etmeye zorlamayın. Sadece acıktıklarında yemek yemeleri gerektiği fikrini güçlendirin.

"Kötü yiyecekler" hakkında konuşmayın veya tüm tatlıları ve favori atıştırmalıkları tamamen yasaklamayın. Çocuklar, yasak yiyeceklere ev dışında isyan edebilir ve aşırı yiyebilir veya kendi başlarına içeri sokabilirler. Çoğu zaman sağlıklı yiyecekler servis edin ve arada bir ikramlar verin.

Yaşa Göre Öneriler

Her yaştan çocuk için ek öneriler:

Doğum-1 yaşına kadar olan dönem: Birçok sağlık yararının yanı sıra, emzirme aşırı kilo alımını önlemeye yardımcı olabilir.

1-5 yaş arası: İyi alışkanlıklara erken başlayın. Çeşitli sağlıklı yiyecekler sunarak yiyecek tercihlerini şekillendirmeye yardımcı olun. Çocukları aktif olmaya teşvik edin ve hareket becerilerini geliştirmelerine yardımcı olun.

6-12 yaş arası: İster organize bir spor takımıyla ister teneffüste bir futbol maçıyla çocukları her gün fiziksel olarak aktif olmaya teşvik edin. Dışarıda oynamak veya aile yürüyüşüne çıkmak gibi günlük aktivitelerle çocuklarınızı aktif tutun.

13-18 yaş arası: Gençlere evde sağlıklı yemekler ve atıştırmalıklar hazırlamayı öğretin. Onları ev dışındayken sağlıklı seçimler yapmaya ve her gün aktif olmaya teşvik edin.

Her yaştan çocuklar için: TV, telefon, bilgisayar ve video oyunu süresini kısaltın ve ekran önünde yemek yemeyi engelleyin. Televizyonu ve diğer "ekran süresini" 2 yaşından büyük çocuklar için günde 2 saatten az olacak şekilde sınırlayın ve 2 yaşından küçük çocuklar için televizyona izin vermeyin. Mümkün olduğunca sık çeşitli sağlıklı yiyecekler servis edin ve aile yemeklerini birlikte yiyin. Çocukları her gün kahvaltı yapmaya, günde en az bir kaç porsiyon meyve ve sebze yemeye ve şekerli içecekleri azaltmaya teşvik edin.

Çocuklarla iyi beslenmenin ve aktif olmanın önemi hakkında konuşun. İyi beslenerek, düzenli egzersiz yaparak ve günlük yaşamınıza sağlıklı alışkanlıklar kazandırarak bir rol model olun. Bunu herkes için ikinci bir huy VKİ olacak bir aile meselesi haline getirin.

Ayrıca, çocuğunuzu yılda en az bir kez sağlıklı çocuk muayeneleri için doktora götürün. Bu ziyaret sırasında doktor çocuğunuzun boyunu ve kilosunu ölçer ve vücut kitle indeksini (VKİ) hesaplar. Çocuğunuzun VKİ'sinde veya yüzdelik sıralamasında bir yıl içinde artış olması, çocuğunuzun aşırı kilolu olma riski altında olduğunun göstergesidir.

Çocuğunuzun Kilosu Nasıl Yönetilir?

Genel olarak, çocuklarda ve gençlerde kilo yönetiminin odak noktası, kilo - diyet davranışlarını ve fiziksel aktiviteyi etkileyen sağlık davranışlarındaki değişikliklerdir. Bunu yapmanın en iyi yolu, tüm aileyi sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri yapmaya dahil etmektir. Sağlıklı yemek seçimleri ve daha aktif olmanın tüm aile için faydaları olacaktır.

Ailenin ve çocukların yeme alışkanlıklarını iyileştirmek için bazı ipuçları şunlardır:

Beş besin grubundan yiyecekler seçin ve ilave şeker, tuz ve yağ oranı yüksek gıdalardan kaçının. Böylece, ailenizin ihtiyaç duyduğu besinleri ekstra enerji almadan sağlamış olursunuz.

Bu konuda bazı öneriler:

Bol sebze ve meyve yiyin (farklı türler ve renkler dahil)

Yağı azaltılmış süt, yoğurt ve peynir çeşitlerini tüketin (yağı azaltılmış sütler 2 yaşın altındaki çocuklar için uygun değildir)

Esas olarak tam tahıllı tahıl yiyecekleri ve ekmekler yiyin

Yağsız et ve kümes hayvanları, balık, yumurta, soya peyniri, fındık ve tohumlar ve baklagiller / fasulye yiyin

Meşrubat ve meyve suyu gibi şekerli içecekler yerine bol su tüketin

Düzenli yemek saatleri (kahvaltı dahil) yapın ve mümkün olan her yerde ailece birlikte yemek yiyin.

Şeker, tuz ve yağ oranı yüksek, patates cipsi, bisküvi, çikolata ve kek gibi yiyecekleri eve sokmayın. Bunun yerine, buzdolabında bir kaptan sebze ve meyve gibi sağlıklı atıştırmalıklar yiyin.

Çocuğunuzun yiyecek alımını kısıtlamaktan veya kontrol etmekten kaçının.

Yiyecekleri ikram veya ödül olarak kullanmaktan kaçının.

Çocuklarınız için sağlıklı beslenme alışkanlıklarını örnek alın.

Daha aktif bir aile olmak için bazı ipuçları şunları içerir:

Okula yürümeyi ve bisiklete binmeyi teşvik edin ve destekleyin.

Ailenizle, yürüyüş, hayvanat bahçesini, sergileri veya tarihi yerleri ziyaret etme ve bisiklete binme gibi etrafta dolaşmaya ve aktif olmaya teşvik edecek geziler düzenleyin.

Harekete teşvik eden ve top, üç tekerlekli bisiklet ve uçurtma gibi koşma, tekme atma, fırlatma ve yakalama gibi becerilerin geliştirilmesine yardımcı olan "aktif" oyuncakları ve oyun malzemelerini seçin.

Çocukların televizyon izleyerek veya eğlence için bilgisayarı veya diğer elektronik cihazları kullanarak geçirdikleri zamanı azaltın. Ekran başında kalma süresiyle ilgili bazı aile kuralları getirmeyi deneyin.

İyi bir rol model olun ve fiziksel olarak aktif olun.