Çocukluk Çağı İshalleri
İshal Nedir?
İshal, sık sık yumuşak veya gevşek dışkılamadır. İshal, aslında vücudun mikroplardan kurtulma yoludur. Çoğu çocukta zaman zaman ishal olur. Genellikle uzun sürmez, birkaç gün ile bir hafta kadar sürer ve çoğu kendiliğinden iyileşir.
İshalin Sebebi Nedir?
İshal genellikle bağırsaklardaki bir enfeksiyondan kaynaklanır. Enfeksiyona neden olan mikroplar şunlardır:
Virüsler (en yaygın)
Bakteriler
Parazitler
Virüsler
Viral gastroenterit çocuklarda yaygın bir hastalıktır. Cıvık veya sulu dışkı ile birlikte, viral gastroenterit enfeksiyonu belirtileri genellikle bulantı, kusma, karın ağrısı, baş ağrısı ve ateştir. Semptomlar genellikle birkaç gün sürer, ancak yeterli miktarda sıvı alamayan çocuklar (özellikle bebekler) su kaybedebilir.
Rotavirüs bebekleri ve küçük çocukları etkiler ve sulu ishale neden olabilir. Salgınlar kış ve ilkbahar aylarında, özellikle çocuk bakım merkezlerinde daha yaygındır. Rotavirüs aşısı çocukları bu hastalıktan koruyabilir.
Enterovirüsler, coxsackievirus gibi, özellikle yaz aylarında çocuklarda ishale neden olabilir.
Bakteriler
E. coli, Salmonella, Campylobacter ve Shigella dahil olmak üzere birçok farklı bakteri türü ishale neden olabilir. Bu bakteriler genellikle birisine bujlaştıktan sonra birkaç saat içinde ishale ve kusmaya neden olabilen "gıda zehirlenmesi" durumlarından sorumludur.
Parazitler
Çocuklarda ishale neden olabilecek paraziter enfeksiyonlar arasında giardiyaz ve kriptosporidyoz bulunur.
Başka Hangi Nedenler İshale Yol Açabilir?
Aşırı şekerli bir diyet (örneğin, çok miktarda meyve suyu içmekten)
Gıda alerjisi
Laktoz intoleransı
Çölyak hastalığı ve inflamatuar bağırsak hastalığı (Crohn hastalığı ve ülseratif kolit) gibi bağırsaklardaki problemler
İshalin Belirtileri Nelerdir?
Çocuklar genellikle ilk önce kramplı karın ağrısı, ardından 3-5 gün sürebilen ishal olurlar. Diğer belirtiler arasında şunlar olabilir:
Ateş
İştah kaybı
Bulantı (kusmadan önceki rahatsız edici his)
Kusma
Kilo kaybı
Sıvı kaybıyla çocuğun adeta kuruması
İshalin Nedeni Nasıl Bulunur?
Doktorlar:
Çocuğun en son ne yediğini, semptomların ne zaman başladığını ve ishalin ne sıklıkla meydana geldiğini sorar
İshal hakkında özel sorular: Sulu mu? Kakada kan var mı?
Hastanın fizik muayenesini yapar
Bazen analiz için laboratuvara göndermek üzere bir dışkı örneği alınır. Bu, hangi mikropların hastalığa neden olduğunu bulmalarına yardımcı olur.
İshal Nasıl Tedavi Edilir?
Viral ishal kendi kendine düzelebilir. 5-14 gün sürebilen viral ishal tedavisinde sıvı kaybını önlemek önemlidir. Bebeklere ve küçük çocuklara ilave anne sütü veya oral rehidrasyon çözeltisi (ORS) verin. Sadece su vermek, çok küçük çocukları güvenli bir şekilde rehidrate etmek için yeterli sodyum, potasyum ve diğer besin maddeleri içermediğinden, doğru değildir. Çocuğunuzun ihtiyaç duyduğu sıvı miktarı, yeterli olup olmadığından nasıl emin olacağınız, ne zaman verileceği ve sıvı kaybını nasıl izleyeceğiniz konusunda doktorunuzla konuşun.Bakteriyel ishali buluna çocukların çoğu bir antibiyotikle tedaviye ihtiyacı vardır. Parazitlerin her zaman anti-parazitik ilaçlarla tedavi edilmesi gerekir.
Tedavi çocuğunuzun semptomlarına, yaşına ve genel sağlığına bağlı olacaktır. Ayrıca durumun ne kadar şiddetli olduğuna da bağlı olacaktır.
Dehidrasyon ishal ile ilgili en büyük sorundur. Çoğu durumda, tedavi kayıp sıvıların değiştirilmesini içerir. Bakteriyel enfeksiyonlar neden olduğunda antibiyotikler reçete edilebilir.
Çocuklar çok fazla sıvı içmelidir. Bu, kayıp vücut sıvılarının değiştirilmesine yardımcı olur. Çocuğunuz susuz kalırsa, aşağıdakileri yaptığınızdan emin olun:
Glikoz-elektrolit çözeltileri adı verilen içecekler sunun. Bu sıvılar doğru su, şeker ve tuz dengesine sahiptir.
Meyve suyu veya sodadan kaçının. İshali daha da kötüleştirebilirler.
Bebeğinize sade su vermeyin
Herhangi bir yaştaki çocuklara çok fazla sade su vermeyin. Tehlikeli olabilir.
Bebeğinizi emzirmeye devam edin. Emzirilen bebeklerde genellikle daha az ishal vardır.
Zaten yapıyorsanız, bebek mamasıyla beslemeye devam edin
İlaçların neden olduğu hafif ishal için çocuğunuza yeterli sıvı verin. Bir antibiyotik kürü çocuğunuzun ishaline neden olduysa, doktorunuz dozu azaltmanızı, diyetinizi değiştirmenizi, probiyotik eklemenizi veya farklı bir antibiyotiğe geçmenizi önerebilir.
Kusmayan veya susuz kalan çocuklar her zamanki gibi yemeye, içmeye veya emzirmeye devam edebilir. Düzenli bir ishal diyetine devam etmek, ishal dönemini bile kısaltabilir. İshal bitene kadar daha küçük porsiyonlarda yemek verilebilir. Probiyotikler yararlıdır. Doktorunuzun reçete etmediği herhangi bir ishal durdurucu ilacı çocuğunuza asla vermeyin.
Aşağıdaki belirtiler ishalli bir çocukta varsa hastaneye veya doktoruna başvurmak gerekir:
Çocuğunuzda ishal varsa ve 6 aylıktan küçükse doktorunuzu arayın. Ayrıca çocuğunuzda:
Günde birçok kez ishal var veya ishali 3 günden fazla sürdüyse,
Tekrarlayan kusmaları var ve sıvı içemiyorsa,
Şiddetli karın ağrısı varsa,
Çok hasta görünüyor,
Kanlı yeşil veya sarı sıvı kusuyor,
Sıvıları çıkarıyor veya iki kereden fazla kusuyor
Ateşi sürekli ise veya 6 aydan küçük bebekte ateş 38 ° C'nin üzerinde ise (rektal termometre ile belirlenir)
Su kaybetmiş görünüyorsa
Kanlı ishali varsa
Sekiz saat içinde dörtten fazla ishal şeklinde dışkı çıkarması ve yeterince sıvı içmemesi,
Zayıf bağışıklık sistemine sahip olması,
İshalle birlikte ciltte döküntü varsa,
Bebek 6 saatten beri idrar yapmadıysa, veya çocuk 12 saatten beri idrar yapmadıysa
Çocuğun su kaybı (dehidratasyon) nasıl düzeltilir?
Hafif dehidrasyon belirtileri gösteren çocuklar için doktorlar oral rehidrasyon çözeltileri (ORS) vermenizi önerir. Bunlar reçetesiz çoğu bakkalda ve eczanede mevcuttur ve gerektiğinde vücut sıvılarını değiştirir. Doktorunuz size ne tür, ne kadar ve ne kadar süre vereceğini söyleyecektir.
Çocuklar, sadece sodyum, potasyum ve diğer önemli mineraller ve besin maddelerinin doğru karışımını içermediğinden, sadece su ile sıvı kaybını yerine koymaya çalışmamak gerekir.
Bazı durumlarda, ciddi ishali olan çocukların, dehidrasyonun tedavisine yardımcı olmak için birkaç saat boyunca hastanede IV sıvıları (bir damara verilir) alması gerekebilir.
İshal Nasıl Önlenebilir?
Çocukların ishal olmasını önlemek neredeyse imkansızdır. Ancak daha az olası hale getirmenin bazı yolları vardır:
Çocukların, özellikle tuvaleti kullandıktan ve yemekten önce ellerini sık sık yıkamalarını sağlayın. El yıkama, kişiden kişiye geçen ishal enfeksiyonlarını önlemenin en iyi yoludur. Kirli eller, çocuklar tırnaklarını ısırdığında, başparmaklarını emdiğinde, parmaklarıyla yediklerinde veya ellerinin herhangi bir kısmını ağızlarına koyduklarında mikropları vücuda taşırlar.
Lavabo ve tuvalet gibi banyo yüzeylerini temiz tutun.
Yemeden önce meyve ve sebzeleri iyice yıkayın.
Mutfak tezgahlarını ve mutfak aletlerini çiğ et, özellikle kümes hayvanları ile temas ettikten sonra temizleyin.
Etleri mağazadan eve getirdikten sonra mümkün olan en kısa sürede soğutun. Artık pembe olmayana kadar pişirin. Tüm artıkları mümkün olan en kısa sürede soğutun.
Asla derelerden, kaynaklardan veya göllerden su içmeyin.
Yiyecek hazırlamak için kullandığınız aynı lavaboda evcil hayvan kafeslerini veya kaselerini yıkamaktan kaçının. Ve evcil hayvan besleme alanlarını aile yeme alanlarından ayrı tutmaya çalışın.
İshalli Çocukların İçecekleri Sıvılar Nelerdir?
İshalli bir çocuk kolaylıkla fazla sıvı kaybeder ve susuz kalabilir. Kaybettiği sıvıların yerine konması gerekir. Çoğu çocuk için normalde tükettikleri türden sıvıları içmek yeterli olacaktır.
Bir miktar su verelim. Ancak her yaştaki çocuklara tek başına çok fazla su vermek zararlı olabilir.
Çocuğunuza ayrıca sulandırılmış meyve suyu veya et suyu da verebilirsiniz.
Bir doktorla konuşmadan önce çocuğunuzun ishalini yavaşlatmak için ishal önleyici ilaçları ASLA KULLANMAYIN.
İshalli Çocuklar İçin Diyet Nasıl Olmalıdır?
Çoğu durumda, çocuğunuzu her zamanki gibi beslemeye devam edebilirsiniz. İshal normalde diyette herhangi bir değişiklik veya tedavi olmaksızın zamanla geçecektir. Ancak çocuklar ishal olduğunda şunlar yapılmalıdır:
Gün boyunca 3 büyük öğün yerine küçük küçük öğünler şeklinde çocuğu besleyin.
Yaşı uygunsa, tuzlu kraker ve çorba gibi tuzlu yiyecekler yedirin.
Gerektiğinde diyetteki değişiklikler yardımcı olabilir. Belirli bir diyet önerilmemektedir. Ancak çocuklar genellikle hafif yiyeceklerden daha çok yarar görür. Çocuğunuza aşağıdaki gibi yiyecekleri verin:
Fırında pişirilmiş veya ızgara sığır eti, tavuk, balık veya hindi
Pişmiş yumurta
Muz
Elma püresi
Rafine, beyaz undan yapılan ekmek ürünleri
Makarna veya beyaz pirinç
İrmik, yulaf ezmesi ve mısır gevreği gibi tahıllar
Havuç, yeşil fasulye, mantar, pancar, kuşkonmaz uçları, meşe palamudu kabağı ve soyulmuş kabak gibi pişmiş sebzeler
Kek, kurabiye veya şerbet gibi bazı tatlılar
Kızarmış patates
Genel olarak, bu gıdalardan tohum ve kabuklu olan bileşenleri çıkarmak en iyisidir.
Az yağlı süt, peynir veya yoğurt kullanın. Süt ürünleri ishali daha da kötüleştiriyorsa veya gaz ve şişkinliğe neden oluyorsa, çocuğunuzun birkaç gün süt ürünlerini yemeyi veya içmeyi bırakması gerekebilir.
Çocukların normal yeme alışkanlıklarına dönmeleri için zamana ihtiyaçları vardır. Bazı çocuklar için normal diyetlerine dönmek ishalin yeniden başlamasına neden olabilir.
İshalli Çocuğunuza Vermemeniz Gereken Gıdalar Hangileridir?
Çocuklar ishal olduğunda, kızarmış yiyecekler, yağlı yiyecekler, işlenmiş veya hamburger türü yiyecekler, hamur işleri, çörekler ve sosis gibi belirli yiyecek türlerinden kaçınmalıdır.
Dışkıyı gevşetebilecekleri için çocuklara elma suyu ve tam koyulukta meyve suları vermekten kaçının.
Çocuğunuzun ishali kötüleştirmesi veya gaz ve şişkinliğe neden olması durumunda süt ve diğer süt ürünlerini sınırlayaın veya tümüyle kesin
Çocuğunuzu, brokoli, biber, fasulye, bezelye, çilek, kuru erik, nohut, yeşil yapraklı sebzeler ve mısır gibi gaza neden olabilecek meyve ve sebzelerden uzak tutun.
Çocuğunuz ishal sırasında kafein ve gazlı içeceklerden de kaçınmalıdır.
Çocuklar tekrar normal yiyecekleri almaya hazır olduklarında, onlara şunları verebilirsiniz:
Muz
Kraker
Tavuk
Makarna
Pirinç gevreği