Çocuklarda Koronavirüs Enfeksiyonu (Covid-19) Özellikleri
Coronavirus (COVID-19) nedir?
2019 yılı sonunda, yeni bir tür koronavirüs, insanları grip benzeri semptomlarla hasta etmeye başladı. Hastalığa kısaca koronavirüs hastalığı-19 (COVID-19) denir. Virüs kolayca yayılmakta olup, Temmuz 2020 tarihi itibariyle dünyada 15 milyon kişiye bulaşmış durumdadır ve şu ana kadar 600.000’den fazla ölüm gerçekleşmiştir.
Coronavirüs (COVID-19) Belirti ve Bulguları Nelerdir?
COVID-19, ateş, öksürük ve solunum güçlüğüne neden olur. Bazı insanlarda şu belirtiler de bulunabilir:
Boğaz ağrısı
Üşüme, titreme
Kas ağrısı
Baş ağrısı
Tat veya koku kaybı
Çin’de tüm koronovirüslü hastalar içinde sadece %2,4’ünü 19 yaşın altındaki çocuk hastalar oluşturuyordu. ABD’de de benzer oranlar gözlenmiştir. Çocuklardaki vakaların çoğu hafiftir ve sadece destek tedavisi gerektirmiştir. Amerika gıda ve ilaç idaresi (US Food and Drug Administration, FDA) çocuklarda kullanmak üzere herhangi bir ilaç veya biyolojik ürüne izin vermemiştir. Çocuklarda, Çinde en çok ateş (%36) ve kuru öksürük (%21) bildirilmiştir.
Coronavirus (COVID-19) Nasıl Yayılır?
İnsanlar koronavirüsü hasta olan başka birisinden kaparlar. Bulaşma, enfekte kişi hapşırdığında veya öksürdüğünde, havaya yaydığı küçük damlacıklar yoluyla olur. Bunlar hapşıran veya öksüren kişinin yakınında bulunan başka birisinin burnuna, ağzına veya gözlerine bulaşabilir veya kişi solunumla virüsü alabilir.
İnsanlar ayrıca herhangi bir yüzeydeki enfekte damlacıklara dokunup, daha sonra ellerini kendi burunlarına, ağızlarına veya gözlerine dokundururlarsa enfekte olabilirler.
Uzmanlar, virüsün dışkı (kaka) yoluyla yayılıp yayılamayacağını araştırıyorlar.
Coronavirus (COVID-19) Çocuklar İçin Tehlikeli midir?
Uzmanlar hala COVID-19'un bir çok yönünü öğrenmeye çalışıyorlar. Çocuklarda çok daha az sayıda Covid-19 vakası bildirilmiştir. Çoğu çocuk enfeksiyonu birlikte aynı evde yaşadıkları birinden veya bir aile üyesinden alır. Virüs genellikle çocuklarda yetişkinlere veya yaşlılara göre daha hafif bir hastalık tablosuna neden oluyor gibi görünmektedir. Ancak, bazen virüs bulaşmasından birkaç hafta sonra, daha ağır semptomlar geliştiren çocuk vakaları da olmuştur.
Çocuğunuzda veya ailenizden birinde ateş, öksürük, karın ağrısı, kusma, ishal, döküntü, baş dönmesi varsa veya kendini iyi hissetmiyorsa doktorunuzu arayın. COVID-19'lu bir kişinin yakınında olup olmadıklarını veya çok sayıda insanın koronavirüse yakalandığı bir bölgede yaşıyor veya böyle bir bölgeye seyahat etmişlerse bu durumu doktorunuza söyleyiniz.
Çocuklarınıza tüm aşılarını yaptırmış olmalısınız. Kızamık ve grip gibi hastalıklara karşı aşılanmış olsun. Başka bir enfeksiyonu olan çocuklar COVID-19 alırlarsa iyileşmeleri daha zor olabilir.
Coronavirus (COVID-19) Nasıl Tedavi Edilir?
Çocuklar da dahil olmak üzere COVID-19 olan çoğu insanın ciddi problemleri yoktur. Genellikle dinlenme ve sıvı alımıyla daha iyi olurlar. Ancak COVID-19'lu çocukları, virüsle hastalığın daha ağır seyredebileceği, yaşlılar ve kronik hastalığı olanlardan uzak tutmak önemlidir.
Ağır hasta olan COVID-19’lu hastalara bir hastanede solunum yardımı, IV sıvılar ve diğer tedaviler uygulanır.
Kendimi ve Çocuğumu Koronavirüsten (COVID-19) Nasıl Koruyabilirim?
Kendinizi ve ailenizi korumak için:
Ailenizle evinizde durun ve çocuklarınızı diğer insanlardan mümkün olduğunca uzak tutun.
Salgın kontrol altına alınana kadar diğer insanlardan, özellikle de hastalardan ve kalabalık yerlerden uzak durun. Unutmayın, COVID-19 bulaşmış bir kişi, kendisi hiçbir hastalık belirtisi göstermediği halde başka insanlara virüsü bulaştırabilir.
Dışarı çıkmanız gerekiyorsa, yetişkinler ve 2 yaşın üzerindeki çocuklar için cerrahi yüz maskeleri (3 katlı) virüsün yayılmasını yavaşlatmaya yardımcı olabilir:
Diğer insanlardan en az 2 metre uzakta durmaya çalışın.
Ellerinizi sık yıkayın. En az 20 saniye sabun ve su ile yıkayın veya en az %60 alkol içeren el dezenfektanı kullanın. Çocuklarınıza da aynı şeyi yapmasını öğretin.
Gözlerinize, burnunuza veya ağzınıza dokunmamaya çalışın.
İnsanların çok dokunduğu yüzeyleri ve nesneleri temizlemek ve dezenfekte etmek için ev temizleyici kullanın veya silin.
ÇOCUK COVID-19 ENFEKSİYONU İLE İLGİLİ AYRINTILI BİLGİLER
Çocuklarda COVID-19 belirti ve bulguları
Çocuklarda COVID-19'un yaygın semptomları öksürük ve ateştir. Bununla birlikte, bu semptomların her zaman mevcut olmayabileceğini bilmek önemlidir. Bu nedenle, çocuklarda COVID-19 enfeksiyonu için yüksek derecede şüpheci olmak gereklidir. Diğer semptomlar şunlardır:
Nefes darlığı
Boğazda kızarıklık, boğaz ağrısı
İshal
Kas ağrısı
Yorgunluk
Burun akıntısı
Kusma
Burun tıkanıklığı
Karın ağrısı
Konjonktivit (Gözlerde kızarıklık)
Ciltte döküntü
COVID-19 Teşhisi
Laboratuvar çalışmaları
COVID-19 teyidi olan çocuklarda henüz karakteristik laboratuvar bulgularının tutarlı bir modeli belirlenmemiş olsa da, aşağıdaki anormallikler gözlenmiştir:
Kan sayımında Lenfosit sayısında azalma,
Artan karaciğer ve kas enzimleri ve laktat dehidrojenaz seviyeleri (Yüksek AST, ALT, LDH düzeyleri)
Artmış miyoglobin ve kreatin kinaz izoenzim seviyeleri
Yüksek C-reaktif protein (CRP) seviyesi
Yüksek eritrosit sedimantasyon hızı
Artmış prokalsitonin seviyesi
Görüntüleme Çalışmaları
COVID-19 pnömonisi olan çocuklarda yaygın akciğer grafisi bulguları arasında bilateral olarak dağılmış periferik ve akciğer zarı altında, buzlu cam opasiteleri ve konsolidasyon yer almaktadır.
COVID-19 olan çocuklarda göğüs bilgisayarlı tomografisinde (BT) gözlemlenen bulgular şunları içerir:
Buzlu cam opaklıkları / nodülleri
Etrafındaki bir hale işareti ile konsolidasyon
İki taraflı veya lokal yamalı gölgelenme
Akciğer interstisyumu anormallikleri
Çocuklarda COVID-19 Tedavisi
Tedavi, kan oksijen yoğunluğu düşük olan çocuklarda oksijen tedavisi de dahil olmak üzere destekleyici bakımdan oluşur.
COVID-19'un önlenmesi veya tedavisi için hiçbir ilaç veya biyolojik ajan FDA tarafından onaylanmamıştır. Remdesivir, şiddetli hastalığı olan hastanede yatan hastaların iyileşmesi için daha yararlı olduğu ön verilerine dayanarak, 1 Mayıs 2020'de FDA'dan acil kullanım izni aldı. Çok sayıda başka antiviral ajan, immünoterapiler ve aşılar potansiyel tedaviler olarak araştırılmaya ve geliştirilmeye devam etmektedir.