Çocuklarda İdrar Kaçırma (Enürezis)
Çocuklarda Enürezis Nedir?
İdrar kaçırma (enürezis) mesane kontrolünün kaybıdır. Üç-dört yaşından önce, çocuklarda tam mesane kontrolünün olmaması normaldir. Çocuklar büyüdükçe mesanelerini daha fazla kontrol edebilecek duruma gelirler. Mesanesini kontrol etmesi beklenen yaş olarak kabul edilen, 5 yaşından büyük bir çocukta, idrar tutamama varsa buna enürezis denir. Enürezis gündüz veya gece olabilir. Sinir bozucu bir durum olmakla birlikte, sabırlı olmak ve çocuğun hatası olmadığını bilmek önemlidir. Bir çocuğun enürezis üzerinde kontrolü yoktur, yani kasıtlı olarak isteyerek alt ıslatmamaktadır.
Çocuklarda Enürezis Sıklığı
Tuvalet eğitimi almış çocuklar arasında ara sıra "kazara idrar kaçırma" yaygındır. Çocukların yaklaşık %20'sinde 5 yaşında yatak ıslatma ile ilgili bazı problemler vardır. Yedi yaşındaki çocukların %10 kadarında hala gece idrar kaçırma görülür. Gençlerde, tahmini yatak ıslatma oranı %1 ila %3 kadardır. Gece enürezisi erkeklerde kızlara göre 2-3 kat daha yaygındır.
Semptomlar her çocuk için biraz farklı olabilir. Ana semptom, 5 yaş ve üstü bir çocuğun en az 3 ay boyunca haftada 2 kez veya daha fazla yataklarını veya giysilerini ıslatmasıdır. Ancak 7 yaşındaki her 10 çocuktan 1'i, 10 yaşındaki 20 çocuktan 1'i ve 15 yaşından büyük 100 çocuktan 1'inde en az bir gece alt ıslatma durumu vardır.
Enürezis Türleri
Dört tür enürezis vardır. Enürezisli bir çocuk bu türlerden bir veya daha fazlasına sahip olabilir:
Gece vakti enürezisi (nokturnal enürezis). Bu, geceleyin alt ıslatma anlamına gelir. Genellikle yatak ıslatma denir. En yaygın enürezis türüdür.
Gündüz (diürnal) enürezis. Gündüz idrar kaçırma demektir.
Birincil (primer) enürezis. Bu, bir çocuğun hiçbir zaman kuru kalmadığı, alt ıslatmaya başlamadan önce kuru kaldığı bir dönemin olmadığı şeklidir. Yani çocuk geceleri hiç mesane kontrolü yapmamış ve her zaman yatağı ıslatmıştır.
İkincil (sekonder) enürezis. Bu, bir çocuğun 6 aylık bir kuruluk döneminden sonra yeniden altını ıslatmaya başladığı durumdur.
Birincil enürezis çok daha yaygındır. Daha büyük çocuklarda veya gençlerde ikincil enürezis, altta yatan önemli bir hastalığın belirtisi olabileceği için, bir doktor tarafından değerlendirilmelidir. Bu yaş grubundaki yatak ıslatma, idrar yolu enfeksiyonu veya diğer sağlık sorunlarının, beyin ile ilgili nörolojik sorunların, stresin veya diğer sorunların bir işareti olabilir.
Çocukta Enürezise Ne Sebep Olur?
Yatak ıslatmanın neden oluştuğu tam olarak anlaşılmasa da, geceleri aşağıdaki üç alandan en az birinde gelişimdeki bir gecikme nedeniyle olduğu düşünülmektedir:
Mesane: Geceleri mesanede daha az yer kalır, uykudan dolayı tuvalete gitmediği için
Böbrek: Geceleri daha fazla idrar yapar
Beyin: Uykudan zor uyanan çocuk
Gece enürezisinin nedenleri genellikle bilinmemektedir. Ancak olası nedenler ve risk faktörleri aşağıda sıralanmıştır:
Kaygı, stress
Dikkat eksikliği / hiperaktivite bozukluğu
Mesaneye baskı yapan kabızlık
Gecikmiş mesane gelişimi
Şeker hastalığı
Tıkayıcı uyku apnesi
Aşırı aktif mesane
Fiziksel gelişimde gecikme
Küçük mesane
İdrar yollarında yapısal sorunlar
Uyurken mesanenin dolu olduğunu hissetme sorunu
İdrar yolu enfeksiyonu
Çok derin uyku
Gündüz enürezisine şunlar neden olabilir:
Kaygı
Kafein
Mesaneye baskı yapan kabızlık
Mesaneyi tam boşaltmadan önce idrar akışını durdurma (işlevsiz işeme)
Tuvalete yeterince sık gitmemek
Tuvalette mesaneyi tam olarak boşaltmamak
Aşırı aktif mesane
Küçük mesane
İdrar yollarında yapısal sorunlar
İdrar yolu enfeksiyonu
Bacakları birbirine çok yakın tutmak vajinadaki idrarı hapseder ve idrar dışarı sızar (vajinal işeme)
Hangi Çocuklar Enürezis Riski Altındadır?
Kabızlığı olan, düzenli tuvalete gitme alışkanlığı olmayan, fiziksel gelişim sorunları olan, endişe, kaygı ve stresi olan çocuklar enürezis geliştirme riski altındadırlar.
Enürezisi diğer hastalıklar gibi teşhis ve tedavisi için doktora başvurmak gerekir.
Enürezis Bir Çocukta Nasıl Teşhis Edilir?
Birçok çocuk zaman zaman altını ıslatabilir. Bazı çocukların mesanelerini kontrol etmeyi öğrenmeleri diğerlerinden daha geç olabilir. Kızlar genellikle erkeklerden önce mesane kontrolünü sağlar. Bu nedenle, enürezis kızlarda erkeklerden daha erken teşhis edilir. Kızlarda 5 yaşından küçükken de teşhis edilebilir. Erkeklerde gece enürezisi demek için en azında 5 yaşı bitirmesi beklenir.
Çocuğunuzun doktoru, çocuğunuzun sağlık geçmişini soracaktır. Aşağıdaki soruların yanıtlarını doktorunuza aktarmanız yararlı olacaktır:
Diğer aile bireylerinde enürezis var mı?
Çocuğunuz gün boyunca ne sıklıkla idrara çıkıyor?
Çocuğunuz akşam ne kadar su içiyor?
Çocuğunuzda idrar yaparken ağrı veya yanma gibi belirtiler var mı?
İdrar koyu veya bulanık mı? veya içinde kan var mı?
Çocuğunuz kabız mı?
Çocuğunuz son zamanlarda stres yaşadı mı, yaşıyor mu? (Ebeveynlerin ayrılması, yeni bir kardeşinin olması, kreşe başlama vb.)
Doktor çocuğunuzun ayrıntılı fizik muayenesini yapacaktır. Çocuğunuz için ayrıca idrar testleri veya kan testleri gibi testlere ihtiyaç duyulabilir. Bunlar enfeksiyon veya diyabet gibi bir sağlık problemini aramak için yapılır.
Enürezis Çocuklarda Nasıl Tedavi Edilir?
Çoğu durumda, enürezis zamanla kendiliğinden kaybolur ve tedavi edilmesine gerek yoktur. Primer gece enürezisi çocuklarda geçen her yılda %15 oranında kendiliğinden düzelir.Tedavi gerekiyorsa, birçok yöntem yardımcı olabilir. Bunlar:
Sıvı alımında düzenlemeler. Çocuğunuza günün belirli saatlerinde veya akşamları daha az sıvı içmesi söylenebilir.
Kafeini çocuğunuzun diyetinden uzak tutun. Kafein kola ve birçok sodada bulunabilir. Ayrıca siyah çaylarda, kahve içeceklerinde ve çikolatada bulunur.
Gece uyandırıp lavaboya götürmek. Bu, çocuğunuzu gece idrara çıkması için uyandırmak anlamına gelir.
Mesane eğitimi. Buna egzersizler ve bir programa göre idrara çıkma dahildir.
Nem alarmı (idrar alarm cihazı) kullanmak. Islaklığı algılayan ve alarm çalan bir sensör kullanır. Daha sonra çocuğunuz idrarının geldiğini hissetmeye başlar ve zamanında uyanır.
İlaçlar. İlaçlar gece ADH seviyelerini artırabilir veya aşırı kasılan mesane kaslarını gevşetebilir.
Terapi (danışmanlık). Bir terapistçocuk pskiyatristi veya psikoloğu ile çalışmak çocuğunuzun yaşam değişiklikleri veya diğer streslerle başa çıkmasına yardımcı olabilir.
Çocuğunuza yardımcı olabilecek en iyi seçenekleri bulmak için çocuğunuzun doktoru ile eşgüdüm içinde olun.
Çocuğumun Enürezis ile Başa Çıkmasına Nasıl Yardımcı Olabilirim?
Çocuğunuzun sorunu yardım almadan kontrol edemeyeceğini unutmayın. Çocuğunuzu azarlamayın veya suçlamayın.
Çocuğunuza, aileniz veya arkadaşları tarafından, alay edilmesine izin vermeyin.
Birçok çocuğun enürezisden kurtulduğunu unutmayın.
Çocuğunuzun yatağına monte edilmiş plastik bir tabaka ile koruyun.
Ev dışında iken beraberinizde yedek çocuk giysileri bulundurun.